
Wjazd, pobyt i praca w Polsce
Od 24 lutego do Polski przybyło blisko 2,9 mln uchodźców z Ukrainy. Wielu z nich chce zostać w naszym kraju na dłużej - zalegalizować pobyt, podjąć pracę, rozpocząć nowe życie. W świetle nowych przepisów obywatele Ukrainy mają ułatwiony dostęp do rynku pracy w Polsce. Oto podstawowe zasady, zgodnie z którymi mogą legalnie przebywać na terenie naszego kraju i podejmować zatrudnienie.
Sytuacja prawna cudzoziemców na polskim rynku pracy
Polskie prawo umożliwia pracę obcokrajowców w Polsce na podstawie szeregu aktów prawnych - przede wszystkim Ustawy o cudzoziemcach, Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, Rozporządzenia w sprawie wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca. Obcokrajowiec niebędący obywatelem UE lub kraju należącego do EOG, który chce zacząć pracę w Polsce, musi mieć:
zezwolenie na pracę,
jednolite zezwolenie na pobyt czasowy i pracę.
Istnieje wiele okoliczności, w których zezwolenie na pracę nie jest konieczne. Pracę w Polsce bez zezwolenia - a jedynie na podstawie oświadczenia pracodawcy - mogą podejmować też obywatele sześciu państw: Ukrainy, Białorusi, Rosji, Armenii, Gruzji i Mołdawii.
Co więcej, w świetle Ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa obywatele Ukrainy, którzy przekroczyli polsko-ukraińską granicę po 23 lutego 2022 r. i deklarują chęć pozostania w Polsce, mogą tutaj legalnie podejmować pracę na uproszczonych zasadach.
Legalizacja pobytu
Rynek pracy w Polsce jest dostępny dla obcokrajowców przebywających w kraju legalnie. Ukrainiec może pozostać w Polsce przez kolejne 18 miesięcy licząc od 24 lutego - czyli do do 23 sierpnia 2023 roku.
Podczas przekraczania granicy obywatel Ukrainy powinien zostać wpisany do rejestru Straży Granicznej. Jeśli dana osoba nie została zarejestrowana, musi złożyć stosowny wniosek w urzędzie gminy w ciągu 60 dni od przyjazdu do Polski. Wnioskodawcy zostaje nadany numer PESEL, może on także utworzyć profil zaufany.
Procedura legalizacji pracy
Jak wyżej wspomniano, praca w Polsce dla obcokrajowców spoza UE/EOG jest dostępna na podstawie zezwolenia na pracę lub oświadczenia pracodawcy o powierzeniu pracy. Ukraińcy, którzy uzyskali te dokumenty przed 24 lutego i pracują w Polsce, nie tracą swoich praw w związku z przyjęciem specustawy w sprawie Ukrainy.
Nowe zasady obowiązują osoby, które przekroczyły nasz kraj po 23 lutego i chcą podjąć tutaj zatrudnienie. W tym wypadku nie ma konieczności uzyskania zezwolenia na pracę czy oświadczenia. Pracodawca zgłasza fakt zatrudnienia Ukraińca do powiatowego urzędu pracy w terminie 14 dni. By podjąć pracę (lub podjąć własną działalność gospodarczą), Ukrainiec musi mieć numer PESEL.
Jak znaleźć pracę w Polsce
Jeśli jesteś obywatelem Ukrainy i Twoim celem jest praca w Polsce to dobry wybór na wejście na nową ścieżkę zawodową. Bezrobocie w kraju w ostatnich miesiącach spada, sytuację na rynku pracy w Polsce można ocenić jako korzystną dla kandydatów. Notuje się wysokie zapotrzebowanie na pracowników w wielu sektorach gospodarki - między innymi IT, budownictwie, przetwórstwie przemysłowym, opiece zdrowotnej, oświacie. Nie dziwi zatem fakt, że wiele polskich firm patrzy przychylnym okiem na cudzoziemców chcących podjąć zatrudnienie w Polsce. Rzadkością przestaje być także oferta pracy w języku skierowana wprost do Ukraińców, w języku ukraińskim.
Szukanie pracy możliwe jest na własną rękę - głównie przez internet - lub za pośrednictwem urzędu pracy. Ogłoszenia z urzędu także można zobaczyć w sieci. W Polsce działają również komercyjne agencje zatrudnienia, z których chętnie korzystają cudzoziemcy poszukujący pracy w Polsce (lub Polacy chcący pracować za granicą).
Szukanie pracy w Polsce przez pracownika z Ukrainy
Ukraińcy uzyskają pomoc w znalezieniu zatrudnienia w urzędzie pracy. Mogą zarejestrować się jako osoby bezrobotne / poszukujące pracy. Strony urzędów mają ukraińskie wersje językowe, podobnie jak Centralna Baza Ofert Pracy.
Jeśli chcesz skorzystać z prywatnej agencji, sprawdź, czy firma ta figuruje w KRAZ.
W wielu miastach działają także punkty informacyjne oraz infolinie dla obywateli Ukrainy szukających pracy. Numer ogólnopolskiej infolinii to 19524.
Ułatwione procedury dotyczące podejmowania zatrudnienia w Polsce obowiązują pracowników opieki zdrowotnej - lekarzy, pielęgniarki i położne oraz ratowników medycznych. Warto zapoznać się z nowymi zasadami, opublikowanymi przez Ministerstwo Zdrowia (w Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej).
Portale, na których warto szukać pracy
Profesjonalny portal z ofertami może przyspieszyć znalezienie posady, gdyż znajduje się tam wiele ofert w jednym miejscu, można je także filtrować. Wiele portali rekrutacyjnych, np. praca.pl, umożliwiają przeszukiwanie ofert pracy w Polsce w języku ukraińskim.
Możesz zwrócić też uwagę na portale branżowe, fora i media społecznościowe. W ich wypadku warto jednak zachować ostrożność. Ogłoszenia publikowane na dobrym portalu pracy są sprawdzane - ryzyko natknięcia się na oszusta w takim miejscu jest więc zerowe. Nie ma takiej gwarancji w przypadku np. mediów społecznościowych czy forów.
Profesjonalne serwisy społecznościowe
Professional social networks
Dobrym sposobem szukania pracy jest stworzenie konta w profesjonalnym serwisie społecznościowym. Do najbardziej profesjonalnych w naszym kraju należą LinkedIn i GoldenLine.